در برخی مواقع اتفاق یا عواملی موجب برهم ریختگی نمودار خواب یا همان الگوی خواب فرد می گردد. عللی همچون ، اضطراب ، بیماری ها ، درد های ناشی از جراحی و هیجانات تلخ و شیرین موجب بروز بی خوابی شوند و یا خواب آرام را برای فرد مختل می سازند. این شرایط در مواقع موقت اکثرا برای خیلی از اشخاص به وجود آمده است اما در بعضی افراد این وضعیت ها موقت نبوده و به طور جدی موجب آزار و اذیت فرد می گردد که به اختلالات خواب نام گرفته است. این عارضه در اشخاص عملکرد طبیعی آن ها در زمینه های بدنی و روحی حتی در موارد حادتر اجتماعی و عاطفی را اختلال ایجاد می کند. اگر خود یا اطرافیانتان با این قبیل مشکلات دست و پنجه نرم می کنید بهتر است گفته های دکتر محمد حسین دادگرینا ، بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در یزد را در این مقاله تا انتها با دقت مطالعه کنید.
اختلال خواب چیست ؟
واژه پریشانی در خواب به موقعیتی اکتساب می شود که مرغوبیت زمان خواب یا مدت زمان خواب را تحت تاثیر قرار داده و بر میزان توانایی کارکرد فرد در زمان بیداری اثر می گذارد. این اختلال در هنگام خواب ممکن است باعث تشدید برخی بیماری ها شود و یا حتی زمینه ساز بروز دسته ای مشکلات پزشکی گردد. انسان در شبانه روز تقریبا به 7 تا 8 ساعت جهت استراحت مغز به زمان نیاز دارند . فرد در مواقعی که خوابیده است مغز او نیز در استراحت است ، در مواقعی که شخص به اندازه کافی خوابیده روز بعد را با انرژی و به بهترین نحو پشت سر می گذارد. در غیر اینصورت اگر وی نتوانسته باشد به طور درست بخوابد و به عبارتی خواب کافی نداشته باشد و الگوی خوابیدن آن برهم ریخته باشد به اصطلاح دچار اختلالات خواب شده است. دقت داشته باشید که اگر به ندرت دچار این گونه حالات می شوید نمی توان گفت که شما نیز به این عارضه مبتلا هستید. زیرا زمانی اسم پریشانی در خواب را اختلالات در خواب می گذارند که مکرر و پی در پی برای فرد اتفاق بیافتد.
علت اختلال خواب چیست ؟
علائم و دلایل این عارضه در افراد متفاوت است. اما به عینه می توان یکی از علت های که در تمامی افراد ممکن است رخ دهد را به استرس و افسردگی اشاره کرد. در شهر های پیشرفته و بزرگ همانقدر که شرایط زندگی فراهم است اما یکسری عارضه ها همانند استرس بالا و افسردگی در اشخاص نیز رو به افزایش است. این بیماری اگر درمان نگردد ، موجب بروز برخی عارضه های دیگر در فرد می شود. یکسری از اختلال هایی همانند ، کابوس های شبانه ، راه رفتن حین خواب ، تکرر ادرار و حرف زدن در زمان خواب از این قبیل موارد به شمار می رود. این گونه از عارضه فارق از جنسیت برای تمامی سنین احتمال رخ دادن را دارد. به عبارت بهتر اختلالات خواب در بزرگسالان و کودکان به وجود می آید اما با توجه به سن افراد میزان عارضه ها با یکدیگر فرق دارد. طبیعتا علت بروز این اختلال در افراد بزرگ سال با کودکان متفاوت است و به طبع شیوه درمان آن نیز با هم فرق دارند.
علاوه بر دلایل ذکر شده موارد دیگری نیز باعث بروز این عارضه در افراد می شود که در ادامه به آن اشاره خواهد شد :
- تکرر ادرار شبانه
یکی از علائم اختلالات در خواب کودکان ، تکرر ادرار آن ها می باشد. بروز این تکرر در فرزندانمان می تواند دلیل های متفاوتی داشته باشد ؛ علت های همچون ترس ، استرس ، عدم تعادل هورمونی ، استفاده مایعات و فوبیای تاریکی ممکن است علت بروز تکرر ادرار در کودکان بشود.
- افسردگی و پریشانی در خواب
حالت افسردگی فرد که بخاطر تنش یا مشکلات اجتماعی و یا در پی ابتلا به بیماری به وجود بیاید. می تواند یکی از دلایل اختلالات خواب شود این نوع در دسته اختلال خواب روانشاسی قرار می گیرد. در این وضعیت فرد مبتلا به افسردگی نمی تواند به راحتی در طول شبانه روز بخوابد در نتیجه به مصرف قرص های خواب آور می پردازد. در صورتیکه تا اختلال افسردگی به طور کامل بهبود نیافته است اختلالات در خواب نیز در این اشخاص ادامه خواهد داشت.
- ایرادات تنفسی و آلرژی
انواع آلرژی ها و بیماری های همانند سرماخوردگی و عفونت های دستگاه تنفسی ممکن است مانعی برای خواب راحت افراد شود . این عارضه ها در زمان خواب باعث میزان کاهش تنفس می شوند و بدین ترتیب خواب عمیق و راحت را برای شخص مختل می سازد.
- التهاب و درد در مفصل ها
درد باعث می گردد شخص نتواند به راحتی بخوابد و یا از درد از خواب بپرد. بروز درد های مفاصل همانند آرتروز یا دیسک های حاد باعث رنج کشیدن فرد در زمان استراحت و خواب می شود. رایج ترین این درد ها ، آرتروز ، کمر درد ، سردرد و التهاب روده است.
- استرس و اضطراب
این علائم در شخص باعث پریشانی در خواب می شود و شخص خواب راحتی را نخواهد داشت. موارد فوق و اضطراب از علائم این است که فرد در طول روز تنش های بسیاری را متحمل است و یا فشار روحی بسیاری بر او وارد می شود.
استرس در خواب بیانگر چیست ؟
مشکلات در طی روز و در زمان بیداری فرد موجب استرس او می گردد و این استرس تاثیرات منفی بر کیفیت خواب او می گذارد. به عنوان نمونه فردی که در طول روز خبر ناخوشایندی را دریافت کرده است یا تحت فشار روحی بالایی قرار گرفته اند باعث می شود که دچار استرس گردند و با باقی ماندن این عارضه در بدن موجب برهم خوردگی خواب آن ها می شود و به مرور به اختلالات خواب تبدیل می شود.
علائم اختلالات خواب
علت ها و نشانه های پریشانی در خواب در افراد با یکدیگر متفاوت است. دقت داشته باشید که اختلال خواب که به علت بیماری به وجود می آید ممکن است علائم آن نیز تغییر کند. ولی نشانه های کلی اختلال در خواب به طور کلی به شرح زیر است :
- ایرادات به خواب رفتن اندام های بدن
- ضعف و خستگی در طی روز
- تمایل بسیار به چرت زدن در کل روز
- بدخلقی ، زودرنجی و اضطراب بالا
- عدم تمرکز و حواس پرتی
- افسردگی
- کاهش یا افزایش وزن بی علت
انواع اختلالات خواب کدام هستند ؟
به گفته بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در یزد ، این اختلال همانند دیگر بیماری ها گونه های متفاوتی دارند. عبارتند از :
پاراسومنیا یا خواب پریشی
به دسته ای از اختلالات خواب اطلاق می شود که موجب پدید آمدن رفتار های غیر نرمال و حرکت های عجیب و غریب شخص در هنگام خواب می شود. حرکاتی مانند حرف زدن در خواب ، شب ادراری ، کابوس شبانه ، فشار دادن فک ها روی هم ، ناله های شبانه و دندان قروچه کردن از جمله این اختلال در خواب به شمار می رود.
آپنه خواب
به وجود آمدن وقفه های تنفسی در زمان خوابیدن آپنه می گویند. این نوع از موارد جدی و مهم در گونه اختلالات خواب به شمار می رود زیرا باعث می گردد اکسیژن کافی به بدن شخص نرسد و موجب بیدار شدن های مکرر وی در زمان خواب می شود.
حمله خواب
نارکولپسی یا حملات دائم خواب به گونه ای گفته می شود که شخص به طور ناگهانی خسته می شود و به خواب می رود. در اصطلاحات خاص به این عارضه بختک می گویند زیرا شخص دچار فلج شدن می گردد و بلافاصله پس ا ز بیداری نمی تواند حرکت کند. حمله خواب امکان دارد بدون دلیل به وجود بیاید ، اما بعضی بیماری ها مانند ام اس می توانند باعث پدید آمدن این عارضه شوند.
بی خوابی
یکی دیگر از حالات متفاوت اختلال در خواب ، بی خوابی است. این عارضه به علل های متفاوتی پدید می آیند . بی خواب شدن افراد عمدتا به دللایل بسیاری به وجود می آید از جمله این علت ها ، استرس ، مشکلات هورمونی و سفر پدید می آیند. شایان ذکر است اگر این بی خوابی درمان نشود می تواند باعث بروز اختلالات خواب و دیگر ایراداتی شبیه به عدمد تمرکز ، اختلال یادگیری و ضعف سیستم ایمنی در شخص می شود.
سندرم پای بی قرار
نیاز به تکان دادن های شدید پا را سندروم پای بی قرار می خوانند که یکی دیگر از حالت های اختلالات خواب به حساب می آید. در بعضی اشخاص با مورمور شدن و سوزش پاها به همراه است. این عارضه می تواند در هر ساعت از شبانه روز پدید بیاید اما عمدتا در ساعات پایانی شب رخ می دهد.
درمان اختلالات خواب
کسانی که دچار اختلالات خواب هستند ، بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در یزد ، دکتر دادگرنیا به آن ها ، پنج روش درمانی را توصیه می کند که در موارد زیر به آن ها اشاره کردیم :
- عواملی که در ذهن شما در برابر خواب مقاومت می کنند کمک می کند درمان از طریق کنترل محرک :
برای مثال : ممکن است به شما آموزش داده شود که، ساعت خواب و بیداری ثابتی را تنظیم کنید و از چرت زدن خودداری کنید، از تخت فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده کنید ، و اگر در عرض بیست دقیقه نتوانستید بخوابید ، اتاق خواب را ترک کنید و تنها در صورتی که احساس خواب الودگی کردید باز گردید . - تکنیک های آرامش درمانی : آرام سازی پیشرونده عضلانی ، بیوفیدبک و تمرینات تنفسی راه هایی برای کاهش اضطراب هنگام خواب هستند. تمرین این تکنیک ها می تواند به تنفس، ضربان قلب، کنترل تنش عضلانی و خلق و خوی شما کمک کند تا بتوانید آرام شوید.
محدودیت خواب این درمان زمان سپری کردن در رختخواب را کاهش می دهد و از چرت زدن در طول روز فرد ، اجتناب می کند و باعث کم خوابی نسبی می شود . این کار باعث می شود ، در شب و شب های بعد تر ، شما بیشتر خسته شوید و در نتیجه بخوابید . هنگامی که خواب شما بهبود یافت، زمان خواب شما به تدریج افزایش می یابد .. - رفتار درمانی شناختی (CBT) : صحبت با یک روان پزشک یا شرکت در جلسات گروه درمانی می تواند اضطراب فرد را در زمان خواب کاهش دهد. این روش بر افکار و رفتارهایی که خواب را مختل می‌کنند، تمرکز دارد. CBT. نور درمانی اگر خیلی زود به خواب می روید و سپس خیلی زود بیدار می شوید، می توانید از نور برای عقب راندن ساعت داخلی خود استفاده کنید. می توانید در مواقعی از سال که عصرها هوا روشن است به بیرون بروید یا می توانید از جعبه نور استفاده کنید. در مورد توصیه ها با پزشک خود صحبت کنید
دیدگاه خود را بنویسید