این حالت در افراد موجب بروز تداخل در تعادل اشخاص می گردد و عمدتا موجب احساس چرخش محیط یا خود را دارید. در اکثر موارد این حالت در پی خستگی بسیار ، پایین آمدن سطح قند خون و حتی آب بدن به وجود می آید. اما اگر سرگیجه متداوم باشد و فرد بیشتر زمان را درگیر این حالت باشد بایستی به فکر علل و راه های درمان باشد. در برخی ایجاد این حالت در پی بروز یک بیماری به وجود می آید که بهتر است سریع پیگیری های لازم را با مراجعه به دکتر محمد حسین دادگرنیا ، بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در یزد انجام دهید. پس از معاینه اولیه و بالینی از شخص علت و دلیل اصلی بروز این حالت را متوجه و روند درمان را براساس شرایط جسمانی فرد و نوع بیماری تعیین می کند. از این جهت اگر در اطرافیان یا عزیزان خود فردی را سراغ دارید که از این عارضه رنج می برد بهتر است که این متن را پیگیری کنید و حتی به بقیه نیز پیشنهاد کنید که از تمامی نکات گفته شده توسط پزشک استفاده کنند.

 

سرگیجه - دکتر محمد حسین دادگرنیا

 

علائم سرگیجه چیست؟

سرگیجه حالتی است که ممکن است به علت چندین عامل متفاوت ایجاد شود. برخی از علائم متداول سرگیجه شامل احساس گیجی، سرکشی، شل شدن دست و پا، تاری دید، تهوع یا استفراغ می ‌شوند. هنگامی که سرگیجه بیشتر با استفراغ همراه می شود و یا به صورت شدید اتفاق می افتد، بهتر است به یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. 

دلایل بروز سرگیجه چیست؟

علل ابتلا به سرگیجه می تواند بسیار متنوع باشد. البته نحوه اظهار دلیل های سرگیجه همواره وابسته به عوامل فردی و پزشکی است. اما تعدادی از دلایل معمول سرگیجه به شرح زیر است:

  • اختلالات در عملکرد سیستم تعادل بدن مانند بیماری منجر به آسیب به سیستم تعادل درون گوشی 
  • فشار خون نا متعادل یا فشار خون بالا
  • کاهش یا افزایش گلوکز خون
  • مشکلات قلبی 
  • عوامل مرتبط با مغز و سیستم عصبی مانند میگرن
  • استفاده از داروهای خاصی که عوارضی مانند سرگیجه دارند
  • کم خونی 
  • استرس و اضطراب
  • اختلالات در سلامت ستون فقرات و گردن
  • عدم تغذیه مناسب یا کاهش ناشی از رژیم غذایی غیرسالم
  • مصرف بیش از حد الکل
  • بیماری های ایمنی ، مانند آرتریت روماتوئید
  • مسمومیت ، به طور معمول از عواملی مانند تماس با مواد شیمیایی مضر یا مصرف مواد مخدر

اگر دچار سرگیجه مزمن یا شدید شده اید، بهتر است با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشاوره کنید تا علت مورد نظر شما را تشخیص دهد. 

چگونه از سرگیجه جلوگیری کنیم؟

سرگیجه می‌ تواند آزار دهنده و ناراحت‌ کننده باشد، اما برخی راه کارها و تدابیر می‌ توانند به شما کمک کنند تا از سرگیجه جلوگیری کنید یا آن را کاهش دهید:

  • آرامش و استراحت کافی: برای جلوگیری از سرگیجه، باید به بدن و ذهن خود استراحت کافی بدهید. خواب کافی، تغذیه سالم و متوازن، و استراحت مناسب در طول روز می‌ توانند بهبود بیشتری را به همراه داشته باشند.
  • مشاوره پزشکی: اگر سرگیجه شدید و مکرر شما مزاحمت زیادی برایتان ایجاد می‌ کند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. او می‌ تواند علت سرگیجه را تشخیص داده و درمان مناسب را برایتان توصیه کند.
  • فعالیت‌ های آرامش‌ بخش: تمرین‌ های تنفس عمیق و آرامش‌ بخش مانند یوگا یا روش‌ های مراقبه مثل مدیتیشن می‌ توانند به کاهش سرگیجه کمک کنند.
  • جلوگیری از تنش‌ ها و استرس‌ های زیاد: تلاش کنید تا استرس را در زندگی خود کاهش دهید و روش‌ های مدیریت استرس مانند ورزش، روش‌ های تنفسی عمیق، یا فعالیت‌ های لذت‌بخش را در روزمره‌ خود اجرا کنید.
  • پیگیری وضعیت سلامتی: برخی علل سرگیجه ممکن است به بیماری‌ های مرتبط با قلب، گوش، یا سیستم عصبی مربوط باشد. لذا، اگر سرگیجه مداوم و شدیدی دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن را بررسی کرده و درمان مناسب را تعیین کند.

به کدام حالت شخص ، سرگیجه می گویند ؟

همانطور که گفته شد به حالتی از بدن می گویند که تعادل شخص برهم بخورد و نتواند بیاستد و حس سبک بودن سر را تجربه می کند. در این وضعیت چشم ها رو به سیاهی و تاری می رود و حتی امکان دارد با حالت تهوع و ضعف جسمانی نیز همراه باشد. شایان ذکر است که بروز این وضعیت همیشه نگران کننده نخواهد بود اما بهتر است که مراقب باشید و متوجه تکرار آن شوید. اگر تکرار آن بیش از حد بود بهتر است که سریع پیگیر شوید و علت آن را متوجه گردید که اگر تکرر این حالت از علائم بیماری دیگری می باشد سریعا پروسه درمان را پیش بگیرید.

 

علل و دلیل های سرگیجه ها 

  • کم آبی و سرگیجه :

یکی از دلایل اصلی این شرایط برای فرد می تواند کم آبی بدن باشد. یک انسان کامل و بزرگسال حداقل باید روزانه هفت الی هشت لیوان آب بنوشد که به کم آبی دچار نشود. دقت داشته باشید که بخشی از حجم آب مورد نیاز بدن را با نوشیدن قهوه ، چای و مایعات دیگر تامین می شود. راهکار فهمیدن کم آبی بدن توجه به رنگ ادرار است ، اگر بدن کم آب شود رنگ ادرار رو به زردی می رود و شخص متوجه می شود که مصرف مایعات را به حداقل رسانده و علت سرگیجه آن نیز می تواند از این وضعیت باشد. به همین سبب در چنین شرایطی از نوشیدنی های حاوی کافئین خودداری کنید و سریع به سراغ آب بروید.

  • سرگیجه نمادی از بیماری منییر :

به یک نوع بیماری گوش داخلی منییر Menieres می گویند. در این نوع عارضه حجم مایعات گوش داخلی به نوع آنرمالی بیشتر می شود. در تعداد بسیاری از افراد تنها یک گوش آنان دچار منییر می شود. همانطور که در مقاله منییر مطالعه کرده اید و می دانید این بیماری می تواند فعالیت های روزمره شما را دچار اختلال کند ، پیامدهایی مانند سرگیجه ، وزوز و پر بودن گوش یا کم شنوایی را در پی خواهد داشت. عمدتا اگر گیج رفتن سر به علت بیماری منییر اتفاق بیافتد از بیست دقیقه تا چندین ساعت می تواند به طول انجامد. اگر این حالت را داشتید و بعد از چندین ساعت همچنان این حالت ادامه دارد بهتر است دیگر پیامدهایی که بیان شد برای بیماری منییر را بررسی کنید و در صورت وجود به متخصص گوش و حلق و بینی در یزد مراجعه کنید که با توجه به بیماری شما فرآیند درمان را شروع کند.

  • التهاب در گوش داخلی :

دقت داشته باشید که گفته شد بیماری منییر زمانی رخ می دهد که میزان مایعات در گوش داخلی افزایش داشته باشد. اما در برخی موارد این بیماری رخ نداده است اما نشانه های التهاب گوش داخلی خود را با پدیدار کردن حالت سرگیجه نمایان می کند. در این موقعیت در عصب دهلیزی التهاب حاد آغاز می گردد و اگر علت اصلی گیج رفتن سر وجود التهاب و عفونت در گوش داخلی باشد می تواند بر میزان شنوایی نیز اثر بگذارد و منجر به بروز درد در گوش می گردد. در برخی موارد عفونت گوش میانی که به بیماری اوتیت میانی حاد نیز شناخته می شود می تواند باعث بروز این عارضه نیز گردد. در این عارضه فضای پر از هوا در بخش پشت پرده گوش میانی ، دچار عفونت می شود.قابل ذکر است که در این بخش استخوان های ریز ارتعاش صدا حضور دارند و در مواردی که به عفونت گوش میانی مبتلا می شوید ، حتی این استخوان ها نیز در گیر می شوند . به نحوی که علاوه بر پدید آمدن این بیماری می تواند بر درصد شنوایی نیز اثر بگذارد. دقت داشته باشید که عدم توجه به سرگیجه های ناشی از عفونت گوش میانی می تواند منجر به کم شنوایی یا ناشنوایی نیز بشود. در برخی از مواقع بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در یزد با در نظر داشتن شرایط جسمانی و موقعیت بیماری با استفاده از آنتی بیوتیک ها ، شرایط را کنترل می کند. هرگز به شخصه درمان های خودسرانه را پیش نگیرید. پزشکان برای بهبود حالت های پیش آمده بر اثر عفونت گوش میانی اقدامات ذیل را پیش می گیرند :

  1. بررسی و تنظیم میزان هوا در گوش میانی
  2. تخلیه ترشحات طبیعی
  3. تجویز داروهای آنتی بیوتیک
  • کم شدن سطح قند خون یا هیپوگلایسمی :

پایین آمدن سطح قند خون می تواند یکی دیگر از دلایل بروز این عارضه و سنگینی سر می باشد. عمدتا این حالت بیشتر برای آن دسته از افراد به وجود می آید که به بیماری دیابت مبتلا هستند. منظور از کاسته شدن قند خون ، کم شدن میزان گلوکز خون می باشد. در مواقعی برای بیمار دیابتی حالت سرگیجه رخ می دهد ، عمدتا به سبب کاهش مصرف مواد غذایی شامل کربوهیدرات بوده و یا زیاده روی در مصرف داروهای دیابتی می تواند رخ دهد. تزریق انسولین نیز می تواند علت دیگر گیج رفتن های سر باشد. شایان ذکر است در بعضی از مواقع افزایش فشار خون نیز می تواند دلیلی برای گیجی در سر باشد. به این وضعیت هایپر گلاسمی می گویند و برای ترشح انسولین در بدن به سلول ها مانع به شمار می آید. بیشتر شدن گلوکز در بدن ممکن است میزان آب بدن را کاهش دهد و دلیلی برای سرگیجه گردد.

  • پایین آمدن فشار خون :

در زمان هایی که فشار خون کم می شود ، سرگیجه داشتن حالتی طبیعی است. دقت داشته باشید در مواردی که این درصد بیشتر باشد می تواند منجر به غش و ضعف شود.

  • بیماری های قلبی :

یکی دیگر از علل این عارضه در اشخاص ، بیماری های قلبی و عروقی می باشد. که در وضعیت های بحرانی می تواند با سرگیجه نمایانگر وخامت شرایط باشد. در مواقعی قلب در کار پمپاژ خون ضعیف عمل کند و بدین ترتیب خون کمتری به مغز می رسد و منجر به حالت گیجی در فرد می شود.

  • دوران بارداری:

یکی از نشانه های متداول در دوران بارداری سرگیجه است. با شروع دوره حاملگی ، هورمون ها نیز رو به افزایش هستند. از این رو موجب گشاد شدن رگ های خونی شده و بدین سبب روند جریان خون را به سمت جنین بیشتر می شود در پی این امر فشار خون مادر کم می شود. طبق مشاهدات در بانوانی که رگ های واریسی و کم خونی بیشتری وجود دارد ، درصد و تکرر سرگیجه نیز شدت بیشتری دارد.

شناخت انواع روش های درمان سرگیجه

باید بدانید که سرگیجه می ‌تواند با استفاده روش‌ های مختلفی درمان شود . در واقع یکی از راه‌ های اصلی درمان این عارضه ، تشخیص دقیق علت آن است. به عنوان مثال ، اگر سرگیجه ناشی از اختلالات داخل گوش باشد ، ممکن است فرد به دارو درمانی یا جراحی نیاز داشته باشد ؛ اما اگر سرگیجه مرتبط با عوارض اختلالات مغزی باشد ، درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی یا تمرینات تعادلی باشد. حال که پزشک به ارزیابی دلایل ایجاد سرگیجه در بدن بیمار پرداخت ، می تواند بهترین روش درمانی را برای بهبودی بیمار در نظر بگیرد ، تا در کوتاه ترین زمان ، فرد از سلامت جسمی خود بهرهمند شود. در ادامه می خواهیم شما را با برخی از روش‌ هایی که در درمان سرگیجه موثر هستند بیشتر آشنا کنیم :

داروها : استفاده از داروهای ضد سرگیجه مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا دیورتیک‌ها ممکن است به کنترل سرگیجه کمک کند.

تمرینات تعادلی و فیزیوتراپی : تمریناتی که به بهبود تعادل و استحکام عضلات کمک می ‌کنند ، می‌ توانند در کاهش سرگیجه مؤثر باشند.

جراحی : در مواردی که سرگیجه ناشی از مشکلات جدی در داخل گوش مانند سندرم منیر باشد ، جراحی در درمان آن بسیار تاثیر گذار است .

مدیریت استرس و رژیم غذایی : کاهش استرس و مصرف غذاهایی که ممکن است سرگیجه را کاهش دهد ، می ‌تواند به کنترل این بیماری کمک کند.

روش های درمانی مکمل و جایگزین : در این میان دیده شده است که افرادی از روش ‌هایی مانند آروماتراپی ، آیورودا ، یا اکوپانکچر به عنوان راهکار جایگزین برای کنترل سرگیجه استفاده می ‌کنند.

همچنین در برخی موارد ، ترکیبی از این روش‌ ها ممکن است بهترین نتیجه را برای درمان سرگیجه داشته باشد ؛ اما مهمترین قدم این است که با پزشک خود مشورت کنید تا ایشان راهنمایی لازم را برای درمان این بیماری به شما ارائه دهد .